Chów drobiu w warunkach domowych staje się popularny zarówno na wsiach, jak i na przedmieściach czy działkach rekreacyjnych. Własne jajka i kontrola nad warunkami chowu to tylko niektóre z korzyści. Jednak zanim zdecydujemy się na budowę kurnika i zakup kur, warto poznać kilka istotnych aspektów, zarówno prawnych, jak i praktycznych.
Z punktu widzenia prawa budowlanego, przydomowy kurnik to tzw. obiekt małej architektury lub budynek gospodarczy, w zależności od jego wielkości i trwałości konstrukcji. To, czy będziemy potrzebować pozwolenia na jego postawienie, zależy od kilku czynników.
Budowa bez pozwolenia
Budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 metrów kwadratowych nie wymagają pozwolenia na budowę. Zgodnie z polskim prawem budowlanym ich realizację należy jednak zgłosić do odpowiedniego urzędu: starostwa powiatowego lub urzędu miasta. Dla obiektów powyżej 35 metrów kwadratowych wymagana jest decyzja o pozwoleniu na budowę oraz projekt budowlany.
Zgodnie z przepisami kurnik powinien być oddalony co najmniej 4 metry od granicy działki, jeśli ma otwory okienne lub drzwiowe w stronę tej granicy, lub 3 metry, jeśli takich otworów nie ma. W przypadku kurników stosowane są te same regulacje, co w przypadku innych budowli.
Warto też sprawdzić lokalne przepisy takie jak plan ogólny gminy oraz Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, które mogą zawierać dodatkowe ograniczenia, zwłaszcza na terenach miejskich czy rekreacyjnych.
Czy każda działka nadaje się pod kurnik?
Nie każda nieruchomość będzie odpowiednia do hodowli drobiu. Aby zapewnić kurom dobre warunki i uniknąć konfliktów z sąsiadami, należy wziąć pod uwagę kilka czynników:
- typ działki: idealna będzie działka budowlana lub siedliskowa z dostępem do ogrodu, lub większego terenu zielonego. Działki rekreacyjne (ROD) często mają regulaminy zakazujące hodowli zwierząt, w tym drobiu. Trzeba to sprawdzić u zarządcy Rodzinnego Ogrodu Działkowego. Oferty sprzedaży działek z całej Polski można przejrzeć w dziale działki na Nieruchomosci-online.pl.
- powierzchnia terenu: minimalna powierzchnia działki przeznaczona pod hodowlę kur, to ok. kilkadziesiąt metrów kwadratowych. Im większa powierzchnia wyodrębniona pod ten cel, tym lepiej dla komfortu zarówno ptaków, jak i domowników. Część działki przeznaczona pod hodowlę i wybieg powinna być wyodrębniona i ogrodzona. Zapewni to ptakom swobodę poruszania się oraz umożliwi inne wykorzystanie pozostałej części gruntu.
- sąsiedzi: hodowla kur wiąże się ze zwiększonym poziomem hałasu zewnętrznego, szczególnie jeśli planujemy trzymanie koguta oraz zapachem, który może być uciążliwy. Warto zachować odpowiednią odległość od zabudowań sąsiadów oraz zadbać o regularne sprzątanie i higienę w kurniku, aby nie narazić się na skargi. Szczególnie jeśli będziemy hodować większą liczbę zwierząt.
Jak urządzić przydomowy kurnik?
Kurnik powinien być nie tylko funkcjonalny, ale też bezpieczny i komfortowy dla ptaków. Odpowiednie warunki chowu wpływają bezpośrednio na zdrowie kur i jakość znoszonych jaj. Konstrukcja i powierzchnia kurnika oraz wielkość wybiegu powinna być dostosowana do wielkości hodowli, a także gatunku, którym zamierzamy się zajmować.
Przyjmuje się, że na jedną kurę powinno przypadać od 0,5 do 1 metra kwadratowego powierzchni wewnątrz kurnika. Dodatkowo należy zapewnić im wybieg o minimalnej powierzchni 2-3 metrów kwadratowych na jednego osobnika. Oczywiście im większa powierzchnia, tym lepiej.
W przypadku hodowli składającej się z 10 kur minimalna powierzchnia kurnika to 5-10 metrów kwadratowych i wybieg, który zajmie dodatkowo 20-30 metrów kwadratowych.
Kurnik powinien być wyposażony w gniazda do znoszenia jaj. Jedno gniazdo powinno przypadać na 3-4 kury. Niezbędne są również grzędy do spania. Powinny być one umieszczone wyżej niż poziom podłogi. Najlepsza jest konstrukcja z profili drewnianych o przekroju 4 na 4 centymetry. Każda kura powinna mieć zapewnione 20-25 cm długości grzędy.
Każdy kurnik musi być wyposażony w pojemniki na karmę i wodę. Musi być do nich zapewniony dostęp dla zwierząt, ale również muszą umożliwiać łatwą obsługę. Muszą być wykonane z trwałych i bezpiecznych materiałów i zapewniać proste utrzymanie w czystości. Pojemniki powinny być zawieszone na wysokości dzioba.
Konstrukcja musi umożliwiać montaż okien, które zapewnią dostęp światła dziennego. Obiekt musi też być wyposażony w odpowiednią wentylację. Konstrukcja musi również zapewnić utrzymanie odpowiedniej temperatury – chronić przed mrozem zimą i ograniczać nadmierne nagrzewanie się pomieszczenia latem. Podłoga i dach muszą być w odpowiedni sposób izolowane od wilgoci.
Bardzo ważnym elementem wpływającym na bezpieczeństwo zwierząt i jednocześnie pozwalającym ograniczyć nam zbędne wydatki na zakup nowych osobników są siatki przeciwko drapieżnikom. Odpowiednie zabezpieczenie ma za zadanie uniemożliwić wejście do kurnika lisom, kunom, czy łasicom, które stanowią poważne zagrożenie dla hodowli.
Automatyzacja w przydomowym kurniku
Dla własnej wygody i komfortu oraz bezpieczeństwa hodowanych ptaków warto kurnik wyposażyć w urządzenia automatyzujące jego działanie, oraz umożliwiające sterowanie wybranymi funkcjami za pomocą smartfona.
Zautomatyzowane może zostać m.in.: sterowanie drzwiami kurnika, oświetlenie (symulacja dłuższego dnia zimą), dozowanie pokarmu i wody, ogrzewanie i wentylacja. Zamontowanie czujników światła, temperatury i wilgotności sprawi, że możemy otrzymywać powiadomienia na urządzenie mobilne w przypadku przekroczenia norm.
Bezprzewodowa kamera monitoringu zapewni możliwość podglądu na żywo i np. kontrolowania poziomu karmy. Podłączenie urządzeń do sieci da nam również możliwość ręcznego sterowania nimi za pomocą aplikacji.
Czego potrzebują kury?
Kury to stosunkowo łatwe w hodowli ptaki, jednak wymagają odpowiednich warunków, żywienia i troski. Ptaki w przydomowym kurniku najlepiej karmić w taki sposób, żeby dostawały zbilansowaną dietę. Wtedy będą zdrowe, dobrze znosiły jaja i rzadziej chorowały.
Paszą podstawową powinna być mieszanka pełnoporcjowa dla niosek. Jest to gotowa pasza w granulkach lub sypka o zawartości 16-18 proc. białka. Zawiera zboża, śrutę sojową lub rzepakową, witaminy i minerały.
Uzupełnieniem diety są zboża takie jak: pszenica, jęczmień, owies. Powinny być one w formie śruty lub grubo łamane, ponieważ całe ziarno jest trudniej strawić. Zboża można mieszać z paszą kupną.
Ważne są dodatki białkowe i energetyczne, np.: gotowane, posiekane jajko (szczególnie dla piskląt i młodych kur), makuchy lub śruta sojowa, groch, bobik, nasiona słonecznika (łuskane lub w całości).
Kury chętnie zjedzą również zielonki i warzywa: trawę, koniczynę, liście kapusty, mniszek lekarski, marchew, dynię, cukinię, buraki pastewne. Nie pogardzą też chwastami z ogrodu, ale trzeba w tym przypadku zwrócić uwagę na to, że niektóre gatunki są trujące.
Kury można również karmi bezpiecznymi odpadami kuchennymi. Zjedzą resztki czerstwego, namoczonego chleba, skórki warzyw i owoców oraz gotowane ziemniaki.
Trzeba pamiętać, że zwierzęta muszą mieć też zapewniony stały dostęp do wody, która powinna być codziennie wymieniana. W celu zapewnienia właściwego trawienia pokarmu żołądek mięśniowy potrzebuje drobnego żwirku lub piasku. Wapń potrzebny do tworzenia skorupek zapewnimy kurom, dostarczając im pokruszone skorupki jaj, muszli lub kredę pastewną.
Ściółka i czystość
Na podłodze kurnika powinna być rozłożona ściółka. Możemy na nią zastosować trociny, słomę oraz sieczkę z siana lub słomy. Ściółka powinna być sucha, sypka i bez pleśni. Wilgotna szybko zaczyna brzydko pachnieć, a amoniak szkodzi kurom na drogi oddechowe.
W przydomowym kurniku najlepiej dać warstwę ściółki o grubości 8-15 cm, w zależności od pory roku i tego, jak często ją wymieniamy. Regularna wymiana ściółki powinna być realizowana co 1-2 tygodnie. Przynajmniej raz na kilka miesięcy powinno się przeprowadzić dezynfekcję kurnika.
Zdrowie i opieka
Kury, jak wszystkie inne zwierzęta hodowlane, mogą chorować. Należy obserwować ich zachowanie, apetyt, wygląd piór. Co jakiś czas stosuje się profilaktykę przeciwpasożytniczą (np. na robaki, wszoły).
Dobrym pomysłem jest prowadzenie książeczki zdrowia stada: zapisywanie dat szczepień, odrobaczeń, zauważonych objawów.
Ekologiczny wymiar hodowli
Własny przydomowy kurnik to nie tylko świeże jajka, ale również sposób na bardziej ekologiczne gospodarowanie. Kury zjadają resztki kuchenne, redukując tym samym ilość bioodpadów. Obornik kurzy to doskonały nawóz, bogaty w azot, potas i fosfor. Hodowla kur uczy dzieci i dorosłych odpowiedzialności i cyklu życia.
Budowa przydomowego kurnika i hodowla kur to świetny pomysł dla osób, które dysponują odpowiednim terenem i chcą prowadzić bardziej zrównoważony styl życia. Kury nie są wymagające, ale potrzebują codziennej troski i czystego, bezpiecznego otoczenia. W hodowli kur może nam pomóc automatyzacja niektórych procesów dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, ale to wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Przestrzeganie przepisów budowlanych i sanitarnych, zapewnienie kurom właściwych warunków oraz dobry plan organizacyjny to klucz do sukcesu.
Artykuł zewnętrzny.
