Gołębie to najpowszechniejszy gatunek ptaków, który można spotkać na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Odbierane są przez człowieka głównie jako uporczywe szkodniki, ale ich agresywne zachowanie wynika zwykle z regularnego i niekontrolowanego dokarmiania. Są to ptaki zaliczane do niezwykle inteligentnych. Dlatego warto znać wysyłane przez nie sygnały.
Gołębie to ptaki, które obecnie możemy spotkać praktycznie na całym świecie. Niektóre z nich żyją dziko i bywają częstymi gośćmi wielkich aglomeracji miejskich, a inne są specjalnie hodowane. Ptaki mają 15-75 cm długości, ważą od około 30 do nawet 2000 g. Są szybkie i zwinne zarówno na lądzie, jak i w powietrzu.
Gatunki ptaków w Polsce
Największym dziko żyjącym gołębiem w Polsce jest grzywacz. Dorosły osobnik osiąga wagę 450-600 g przy długości ciała 45-50 cm. Ptak posiada popielate ubarwienie, na karku ma biała otoczkę, a na piórach na piersi fioletowy połysk.
Gołąb grzywacz to ptak półwędrowny. Do Polski przylatuje wiosną ze Skandynawii, a jesienią wraca. Ptaki dobierają się w pary raz na całe życie i wspólnie wychowują młode. Samiec buduje gniazdo i opiekuje się samicą podczas znoszenia jaj. To cichy gatunek gołębi, który rzadko się odzywa i wchodzi ludziom w drogę. Buduje gniazda na wysokości 3 m nad ziemią.
Dzikim gatunkiem jest również gołąb skalny, który osiąga 35-40 cm długości ciała i wagę 400-420 g. Na szarych skrzydłach gołębia skalnego znajdują się dwa podłużne pasy. Od spodu skrzydła są białe. W Polsce można je spotkać w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej oraz w Górach Stołowych. Gołębie gniazdują w koloniach, najczęściej w skalnych szczelinach.
Mniejsze od gołębi skalnych są sierpówki, które osiągają masę ok. 200 g. Są to ptaki, które świetnie przystosowały się do życia w środowisku miejskim. Budują gniazda wysoko na drzewach. Na terenach nizinnych w lasach liściastych żyją siniaki. Są drobnymi gołębiami osiągającymi masę 250-300 g. Niezwykle drobne są też turkawki. Dorosły osobnik waży zaledwie 140-160 g. Ma charakterystyczne upierzenie: głowę i grzbiet koloru szarego, na głowie trzy białe prążki, a na skrzydłach niebieskie, żółte i czarne pióra.
Najczęstsze zachowania gołębi
Jak zachowują się gołębie? Gołębie są ptakami stadnymi, które są bardzo pokojowo do siebie nastawione. Mało konfliktowe wobec przedstawicieli swojego gatunku, bywają zuchwałe w relacjach z człowiekiem. Z badań wynika, że są bystre, niestrudzone, jeśli trzeba długo i chętnie pracują.
Gołębie odznaczają się doskonałym wzrokiem. Świetnie widzą nawet do kilkudziesięciu metrów. Co więcej, można śmiało powiedzieć, że mają oczy dookoła głowy, gdyż kąt widzenia wynosi 360 stopni. Podczas chodzenia wykonują dodatkowy ruch głową, który pozwala im na czas dostrzec ewentualne zagrożenie.
Hodowcy gołębi mają swoje sposoby na rozpoznanie, czy dany osobnik wart jest zainteresowania. Uważa się, że gołąb mocno potrząsający głowami po wypuszczeniu w powietrze jest osobnikiem silnym. Eksperci mówią, że gdy ogon gołębia opada w dół, to znak, że osobnik ma mocne plecy.
Kiedy gołąb się boi
Ptaki mają bardzo wrażliwy zmysł węchu, co oznacza, że są skłonne do unikania pewnych zapachów. Niektóre zapachy działają na nie jak naturalny odstraszacz. Może to być woda z czarnym mydłem. Lokatorzy blokowisk w miastach zniecierpliwieni natarczywością gołębi płoszą je roztworem mydlanym, którym szorują powierzchnię balkonów.
Gołębie nienawidzą kwaśnego zapachu octu. Ptaki boją się zapachu olejków eterycznych typu eukaliptus, mięta pieprzowa i cytryna. Na wielu balkonach w mieście widać kolorowe wiatraczki dziecięce. Działają one podobnie jak odstraszacze ultradźwiękowe, które generują dźwięki o wysokiej częstotliwości mające zapobiec gromadzeniu się ptaków w określonym obszarze. Często stosowane są w miastach, gdzie gołębie stanowią problem ze względu na ich gęste populacje i pozostawiane przez nie odchody.
Jak zaprzyjaźnić się z gołębiem
Gołębia można oswoić, ale wymaga to cierpliwości, systematycznego podejścia i zrozumienia zachowania ptaków. Można to zrobić, oferując mu jedzenie dla niego atrakcyjne, np. ziarna, groch lub pokrojone owoce. Ważne, aby powtarzać karmienie codziennie o stałych porach, aby gołąb zaczął oczekiwać na posiłek.
Kiedy gołąb zacznie odbierać jedzenie z dłoni, można dawać nagrody za pożądane zachowanie. Jeśli chcesz, aby gołąb zbliżył się do ciebie, gdy podajesz mu jedzenie, zacznij nagradzać go za każde kolejne bliższe zbliżenie się do ręki. Rozmawiaj z nim cicho i delikatnie oraz unikaj gwałtownych ruchów, które mogą go przestraszyć.
Dlaczego gołąb się trzęsie
Gołębie posiadają cienkie i gęste pióra, które służą jako ochrona termiczna i zapewniają izolację cieplną. Ich organizm jest przystosowany do różnych warunków atmosferycznych, co pozwala im przetrwać w zróżnicowanych środowiskach. Gołębie mogą się trząść jako reakcja na chłód. Drżenie pomaga im utrzymać ciepło ciała poprzez generowanie dodatkowej energii cieplnej.
Drżeniem ciała ptaki reagują na stres z powodu obecności drapieżników, hałasu lub tłumu ludzi. Niektóre gołębie drżąc, wysyłają sygnał komunikacyjny wobec innych ptaków. Trzęsienie może być też objawem złego stanu zdrowia ptaka i wymagać interwencji weterynaryjnej. Konieczne może być wtedy odrobaczanie gołębi, gdyż w przeciwnym wypadku mogą pojawiać się biegunki i pogorszenie jakości upierzenia, a w konsekwencji skrajne osłabienie.
