Bażant jest ptakiem, który towarzyszy człowiekowi od czasów prehistorycznych, gdy zasiedlał całą środkową Azję. Z racji wyjątkowej urody oraz doskonałych walorów smakowych rozprzestrzenił się na inne kontynenty. Współcześnie te piękne ptaki żyją na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy i Arktyki. Część gatunków z powodzeniem introdukowano w Europie, a pozostałe żyją w warunkach hodowli wolierowych. Mimo, że pochodzą z krajów tropikalnych, dobrze znoszą nasz klimat, jeśli mają dostęp do odpowiedniego pożywienia.
Ten ptak towarzyszy człowiekowi od czasów prehistorycznych. W latach 70. XX wieku w prowincji Szantung w Chinach odkryto najstarsze kopalne szczątki bażanta pochodzące sprzed około 20 mln lat. W granicach współczesnej Polski najwcześniej został odnotowany w średniowieczu jako gatunek sprowadzany spoza Europy.
Jakie jest najlepsze jedzenie dla bażantów?
Bażanty to najliczniejsza rodzina ptaków z rzędu kuraków, która liczy 210 gatunków i pięć podrodzin. Nauka wyróżnia kilkadziesiąt podgatunków bażanta, z których część zagrożona jest wyginięciem. Prywatni hodowcy zrzeszeni w międzynarodowych organizacjach i ogrody zoologiczne starają się uratować te spośród podgatunków bażantów, które najbardziej narażone są na zagładę.
Do Polski bażant sprowadzony został jako zwierzyna łowna w XII wieku, początkowo do zamkniętych hodowli. W XIX wieku nastąpił rozwój hodowli wolierowych. W okresie międzywojennym wolierowe i otwarte hodowle bażantów były bardzo popularne, ale w czasie II wojny światowej hodowlę niemal doszczętnie zniszczono. Po wojnie stopniowo odbudowano pogłowie do tego stopnia, że w latach 70. Polska zajmowała czwarte miejsce w Europie pod względem wielkości hodowli.
Ptaki łowne uwielbiają różnego rodzaju mieszanki ziaren. Lubią pszenicę, kukurydzę czy owies, dlatego często można je spotkać na terenach rolniczych, gdzie znajdują smakołyki. Na podmokłych terenach poszukują roślin liściastych. Bardzo chętnie sięgną po kłącza, bulwy oraz korzenie wybranych roślin. W ziemi szukają większych i mniejszych owadów, które są dla nich źródłem białka. Smakują im chrząszcze, dżdżownice, ślimaki i pajęczaki.
Bażanty na wolności przepadają za różnego rodzaju owocami. Uwielbiają skubać świeże jabłka, gruszki oraz śliwki. Czy bażanty jedzą ziemniaki? Tak, lubią ziemniaki, buraki oraz marchew, ale chętnie sięgają po pietruszkę, brukiew czy kapustę, aby dostarczyć do swojej diety niezbędnych minerałów i witamin.
Co jedzą bażanty hodowlane?
Osobniki zgromadzone w wolierach zimowych należy karmić tak jak na wolności. Dieta bażantów hodowlanych różni się w zależności od przeznaczenia ptaków. Warto zwrócić uwagę, aby karma zawierała białko spożywcze, włókna surowe, oleje i tłuszcze surowe, popiół surowy, lizynę, sód, metioninę i wapń. Dzięki zawartości tych składników w karmie dla bażantów będą się one prawidłowo rozwijać. Karma z tym składem zapewni również piękne ubarwienie bażantów i prawidłowe ich rozmnażanie.
Jesienią i zimą dorosły bażant zjada 70-80 g paszy. Dieta ptaka hodowanego na mięso powinna składać się z pełnoporcjowych i wysokoenergetycznych mieszanek, gdyż celem hodowli jest osiągnięcie przez ptaka odpowiedniej wagi. W hodowli nastawionej na osobniki o niższej wadze, które mają zostać wypuszczone w celach łowieckich, powinno się uwzględniać zarówno mieszanki pełnoporcjowe, jak i różnego rodzaju zielonki podawane w odpowiednich proporcjach.
Żywienie intensywne polega na uzyskaniu 1-1,2 kg masy ciała bażantów w 16. tygodniu życia i zużyciu 5,1 kg paszy. Każdy ptak potrzebuje ok. 45 g paszy dziennie. Żywiąc ekstensywnie bażanty, zapewnia się im dostęp do paszy treściwej i pasz naturalnie rosnących na wybiegu, czyli zielonek, okopowych i jarmużu. Największy przyrost mają bażanty w okresie 4-12 tygodnia życia. Potrafią wtedy powiększyć swoją wagę o 10-13 g dziennie.
Żywienie młodych bażantów w dużych gospodarstwach powinno się opierać na paszach sypkich i granulatach uzupełnianych premiksami mineralno-witaminowymi. W małych fermach utrzymujących ok. 20 sztuk karmienie może się opierać na paszach pochodzących z własnego gospodarstwa. Przez pierwszy tydzień życia pisklęta mogą otrzymywać gotowane jaja ze skorupkami (kurze, indycze, bażancie), kaszę kukurydzianą, płatki owsiane i siekany mniszek lekarski.
Jak zalecają eksperci, po pierwszym tygodniu dietę można wzbogacić w twaróg, lucernę i liście warzyw. W trzecim tygodniu życia ptaki mogą otrzymywać nasiona oleiste, śruty, otręby, tartą marchewkę, siekaną trawę z mniszkiem, jabłka, gruszki lub śliwki. W tym czasie należy jednak zrezygnować z jaj oraz twarogu. Owoce, warzywa oraz zielenina podawane bażantom powinny być pokrojone na małe kawałki, aby ptaki bez problemu mogły je przełknąć.
Niektórzy hodowcy mniej więcej co tydzień zakwaszają wodę, aby podać ją młodym pisklakom. W tym celu na 1 litr wody należy dodać małą łyżeczkę kwasu mlekowego. Stosowanie zakwaszania wody w hodowli bażantów przyczynia się do poprawnego uregulowania flory bakteryjnej oraz kwasowości treści pokarmowej w układzie pokarmowym. Inni podają ptakom do picia zsiadłe mleko.
Czego nie należy podawać bażantom?
Bażanty nie są szczególnie wybredne w sprawach wyżywienia, ale każdy hodowca powinien pamiętać o produktach, które nie powinny znaleźć się w ich diecie. Jak wszystkie inne ptaki, bażanty nie posiadają woreczka żółciowego, dlatego nie są w stanie wydalać gromadzącej się w organizmie soli.
Posiłki z gotowanych solonych warzyw najpewniej im zaszkodzą. Złym pomysłem jest również karmienie bażantów chlebem, gdyż pieczywo najczęściej zawiera sól. Nie należy także karmić bażantów słodyczami.
