Nad Bałtykiem można je spotkać wszędzie i o każdej porze roku. Ich wrzaskliwe głosy słychać nawet daleko od wybrzeża. W przyrodzie występuje kilkadziesiąt gatunków mew. Są ptaki gniazdujące w Polsce, ale także traktujące nasz kraj jako miejsce krótkiego odpoczynku w długiej podróży. Każdy łatwo rozpozna mewę na tle innych ptaków. Jednak dużo trudniej odróżnić jeden gatunek od drugiego.
Mewy to ptaki charakterystyczne dla terenów nadmorskich. Są stale obecne w miastach, gdzie gniazdują na dachach budynków, a w sezonie letnim pokazują się na plaży turystom, czasem kradnąc im artykuły żywnościowe. Spotkać je można także w głębi lądu, gdy poszukują pożywienia dla siebie i swoich młodych. W gazetach znajdujemy niekiedy opinie, że duże mewy terroryzują ludzi. Ten, komu ptak porwał śniadanie z grajdołka potraktuje je poważnie.
Gatunki mew w Polsce
Na całym świece występuje łącznie około 60 gatunków mew. Ptaki zaliczane są do rodziny mewowatych. Najmniejsze mają ok. 100 g, a największe ważą nawet kilka kilogramów. Zjadają ryby, skorupiaki, ptaki, gryzonie, owady lub żerują na wysypiskach śmieci. Potrafią dostosować się do nowych warunków bytowania, dlatego zadomowiły się wszędzie, gdzie jest to możliwe.
Jakie są odmiany mew? Na polskim odcinku wybrzeża Bałtyku stale gniazduje kilka gatunków mew, w tym śmieszka, siwa, srebrzysta czy siodłata. Inne odmiany można zaobserwować podczas ptasich wędrówek. Np. mewa żółtonoga pokazuje się Polakom w drodze ze Skandynawii do Afryki. Czasem trafiają do nas przelotem mewa orlica czy mewa ochocka.
Rodzaje mew nad Bałtykiem
Najczęściej spotykana w Polsce jest mewa śmieszka, biały ptak wielkości gołębia z jasnopopielatymi grzbietem. Przeciętnie ma 200-300 g wagi, przy długości ciała 35-40 cm. Rozpiętość skrzydeł mewy śmieszki osiąga 95-110 cm. Szacuje się, że w Polsce żyje obecnie ok. 100 tys. par lęgowych.
Śmieszka jest szybka, zwrotna i zwykle trzyma się w grupie. W szacie spoczynkowej poznać ją można po ciemnej plamie usznej oraz po dziobie i nogach w kolorze czerwonym. W okresie godowym popielate barwy przybierają błękitny odcień, ale najbardziej charakterystyczną cechą jest ciemnobrązowa głowa. W locie jest rozpoznawana po białym pasie na przedniej części skrzydła.
Żeruje w rejonach nadmorskich, w pobliżu rzek i zbiorników wodnych. Spotykamy ją często na wysypiskach śmieci, w miastach, na pastwiskach i polach uprawnych. Część ptaków zimuje w Polsce w miejscach, gdzie woda nie zamarza, a część odlatuje do zachodniej i południowej Europy, do Afryki, nad Morze Czarne lub w cieplejsze rejony Azji.
Natomiast na ok. 3,5 tys. par szacowana jest polska populacja mewy siwej, ptaka większego od śmieszki, który osiąga 38-46 cm długości ciała. Gniazduje w grupach lub pojedynczych parach na wyspach na Wiśle, na jeziorach czy stawach hodowlanych. Ptaki spotyka się również na Śląsku i Małopolsce. Poznać je można po białym ubarwieniu i popielatym płaszczu. Końce skrzydeł czarne z białymi plamkami na skrajnych lotkach. Dziób żółty, nogi żółtooliwkowe.
Największą polską mewą jest mewa siodłata. Ptak wielkości gęsi osiąga długość ciała 62-80 cm. Płaszcz czarny, a reszta upierzenia biała z masywnym, długim na sześć centymetrów dziobem. W locie na końcach lotek widoczne są białe plamki. Mewa siodłata występuje głównie w zatokach Gdańskiej i Pomorskiej, choć widywana jest w głębi lądu nad dużymi rzekami i zbiornikami wodnymi. Na wybrzeżu trzyma się portów rybackich i spokojnych miejsc, a żeruje na otwartym morzu. Część ptaków przebywa w Polsce przez cały rok, a inne odlatują na zimę do cieplejszych krajów.
Z kolei mewa srebrzysta zamieszkuje wybrzeże i wyspy w nurcie dużych rzek, zakładając gniazda na ziemi lub na dachach budynków portowych w nadmorskich miejscowościach. Długość ciała mewy srebrzystej wynosi 54-60 cm, rozpiętość skrzydeł 123-148 cm, a masa ciała 720-1500 g. Popielaty wierzch ciała, końce lotek pierwszorzędowych czarne z białymi perełkami. Dziób mocny, żółty z czerwoną plamką przy końcu. Nogi różowe.
Jaki jest najliczniejszy gatunek mew?
Najliczniejszym gatunkiem dużej mewy jest mewa srebrzysta, która zamieszkuje głównie północną i zachodnią Europę. Gniazduje m.in. na wyspach i skalistych wybrzeżach, na wyspach śródlądowych czy sztucznych zbiornikach wodnych. Coraz częściej wprowadza się do miast, gdzie zakłada gniazda na dachach budynków mieszkalnych, biurowych, hal i falochronach.
Szeroko rozpowszechnionym gatunkiem na półkuli północnej jest mewa siodłata, która w Polsce bywa przelotnie. Najczęściej obserwowana jest zimą oraz w czasie wiosennej i jesiennej migracji, głównie bezpośrednio nad morzem. To największa i być może najhardziej drapieżna mewa na świecie, która potrafi upolować i połknąć metrowej długości łososia. Gniazduje na morskich wybrzeżach Europy zachodniej i północnej, w tym w obszarze północnego Bałtyku – na skalistych klifach lub piaszczystych wybrzeżach.
Jaki jest jeden z najliczniejszych gatunków mew? Z pewnością do najliczniej spotykanych należy mewa swa. Jej obszar lęgowy rozciąga od Islandii przez północną Europę, północno-środkową Rosję aż do wybrzeża Morza Ochockiego.
Czy są czarne mewy?
Podobna do śmieszki, lecz większa i masywniejsza jest mewa czarnogłowa. Osiąga długość ciała 37-40 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 100 cm czy masie ciała 215-350 g. Ptak w szacie godowej ma czarny kaptur na głowie, jasnopopielaty płaszcz i białe końce skrzydeł. Dziób czerwony z czarnym paskiem przy końcu.
Zimuje w zachodniej Europie i basenie Morza Śródziemnego. W naszym kraju to gatunek nielicznie lęgowy, choć z tendencją do wzrostu liczebności. Jego obecność w Polsce szacowana na 30-50 par. Najwięcej par gniazduje na Dolnym i Górnym Śląsku oraz nad środkową Wisłą.
