Występujące na terenie Polski ptaki drapieżne nie śpiewają ani nawet nie zachwycają kolorowym strojem. Imponują jednak siłą, zręcznością, a często i rozmiarami. Niektóre od wieków wykorzystywane są w sokolnictwie, a inne spotkać można w ogrodach zoologicznych. Na szczęście, widywane są również na wolności, np. gdy coraz częściej pojawiają się nad miastami w poszukiwaniu pożywienia. Ostoją drapieżnych ptaków są Tatry. Warto znać rodzime gatunki tych niestrudzonych podniebnych łowców.
Wśród ptaków drapieżnych występujących na terenie naszego kraju wyróżniamy rząd szponiastych, które w ciągu dnia wypatrują ofiar na polach, łąkach i w lasach, a także nocne sowy o znacznej sile i spektakularnych technikach łowczych.
Jakie ptaki drapieżne występują w Polsce?
W Polsce najwięcej gatunków drapieżnych żyje w lasach w okolicy terenów otwartych. Są to myszołów, pustułka, kobuz, orliki czy kanie. W pobliżu wód gnieżdżą się rybołów i bielik, a w trzcinowiskach błotniaki stawowe. Tereny bagienne, łąkowe lub pola uprawne zamieszkiwane są przez błotniaki zbożowe i łąkowe. W górach wypatrzyć można orła przedniego, a w miastach gnieździ się sokół wędrowny.
Największym w Europie przedstawicielem podrodziny jastrzębi jest jastrząb gołębiarz. Długość jego ciała wynosi 53-66 cm, rozpiętość skrzydeł 105-120 cm, a masa dochodzi do1,3 kg. Zamieszkuje lasy w pobliżu otwartych przestrzeni. Poluje w powietrzu, na lądzie i na powierzchni wody. Potrafi upolować kuropatwę, bażanta, cietrzewia, wiewiórkę, zająca lub królika. Jednak podstawą jadłospisu jastrzębi są gołębie oraz ptaki krukowate.
Do tej samej podrodziny należy krogulec. Ptak osiąga długość ciała 30-40 cm, rozpiętość skrzydeł 60-80 cm oraz masę do 300 g. Zamieszkuje lasy, a zwłaszcza ich obrzeża, zimą często przebywa w pobliżu zabudowań. Poluje z zasadzki na drobne ptaki, zwłaszcza wróblowate. Schwytaną zdobycz unosi w zaciszne miejsce, gdzie przed zjedzeniem oskubuje ją z pierza. Dorosłe krogulce prowadzą osiadły tryb życia, a młode wędrują głównie do południowo-zachodniej Europy.
Jak nazywa się ptak drapieżny?
Myszołów zwyczajny zaliczany jest do najpospolitszych ptaków drapieżnych. Osiąga długość ok. 55 cm, rozpiętość skrzydeł do 137 cm i masę do 1,2 kg. Gnieździ się w lasach, a jego pożywieniem są myszy, norniki, krety, płazy, gady, owady i pisklęta innych ptaków. Nie gardzi padliną. Część myszołowów odlatuje zimą na południe, ale reszta pozostaje i wspólnie z tymi, które przylatują do nas z północy, żeruje na polach.
Trochę mniejszy od myszołowa jest błotniak stawowy, którego długość ciała wynosi ok. 50 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 140 cm, a masa 500-700 g. Lata stosunkowo wolno tuż nad ziemią, wykonując często gwałtowne zwroty i opadając nagle na zdobycz. Żeruje na polach, łąkach i bagnach, unikając lasów. Główne pożywienie błotniaka stawowego stanowią jaja i pisklęta ptaków oraz drobne kręgowce. Jest gatunkiem wędrownym. Przylatuje do nas w marcu i kwietniu, a odlatuje we wrześniu i październiku, by zimować w Afryce.
Co jest podobne do orła?
Jaki jest największy ptak drapieżny w Polsce? Największym drapieżnym ptakiem lęgowym w Polsce jest bielik zwyczajny, który powszechnie jest uznawany za orła. Jednak gatunkowo ptak należy do myszołowów, podrodziny jastrzębiowatych. Waży do 6 kg przy szerokości rozpostartych skrzydeł do 240 cm i długość ciała ok. 85-95 cm. W jadłospisie ma ryby (lubi leszcze, karpie oraz szczupaki) i ptactwo wodne, więc poluje głównie nad morzem i jeziorami, zręcznie chwytając ofiary z powierzchni wody.
Jego ofiarami są głównie perkozy, kaczki i łyski, czasem zające i gryzonie, a także młode sarny. Nad Bałtykiem żeruje niekiedy na martwych fokach. Zimą nie pogardzi padliną. Potrafi zaatakować lecący klucz gęsi. Jak obliczają ornitolodzy, w poszukiwaniu pożywienia bielik pokonuje dziennie ponad 120 km. Po II wojnie światowej na terenie Polski gniazdowało jedynie około 45 par. Obecnie jest ok. 635-720 par żyjących głównie na północy i zachodzie kraju. Bieliki często giną, rozbijając się o napowietrzne linie energetyczne.
Jakie ptaki żyją w Tatrach
W minionych trzydziestu latach w Tatrach stwierdzono lęgi ponad stu gatunków ptaków. Są ptaki niżowe, m.in. modraszka, bogatka, drozd śpiewak, gil, kruk, czyż, krzyżodziób świerkowy, zaganiacz, muchołówka żałobna, kopciuszek, rudzik, pliszka siwa i górska, a z typowo górskich gatunków spotykamy drozda obrożnego i dzięcioła trójpalczastego. Ten ostatni zasiedla głównie suche ułamane świerki. Jako jedyny nasz dzięcioł ma w stopie tylko trzy palce. W całej Polsce żyje zaledwie ok. 200 par tych ptaków.
Aż dwanaście gatunków występujących w Tatrach znajduje się na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Są to jarząbek, głuszec, cietrzew, przepiórka, derkacz, słonka, puchacz, sóweczka, puszczyk uralski, włochatka, dzięcioł trójpalczasty i pomurnik. Są to w większości gatunki związane z naturalnymi lasami, gdzie znajdują optymalne warunki życia. Bez utrzymania drzewostanu w stanie zbliżonym do naturalnego ptaki nie mają szans na przeżycie.
Ptaki drapieżne w Tatrach
Jednym z najbardziej majestatycznych ptaków tatrzańskich jest orzeł przedni. Poluje na mniejsze ssaki i ptaki, a jego imponujące loty nad tatrzańskimi szczytami zapierają dech w piersiach. Orły przednie budują gniazda na trudno dostępnych klifach, co zapewnia im bezpieczeństwo przed drapieżnikami i ludźmi. Mają bardzo szeroki zasięg wzroku szeroki, dzięki czemu mogą skutecznie polować na duże odległości.
W Tatrach żyją także inne ptaki drapieżne, takie jak jastrzębie i sokoły.
